BENAU, PIERRE

(Gent, 14.02.1779 - Gent, 04.11.1815)

Fransschrijvende lexicograaf en dichter, geboren als Pieter Benau. Hij woonde in Gent in de Lange Munt en volgde lessen in de Ecole centrale du Département de l’Escaut (Centrale School van het Scheldedepartement). Het departement – waarvan Gent de hoofdstad was – werd in 1795 gevormd na de Franse verovering van de Zuidelijke Nederlanden. De “école centrale” werd opgericht in 1798, met o.m. een bibliotheek waaruit later de universiteitsbibliotheek én de Stedelijke Openbare Bibliotheek Gent zouden voortkomen; ze was gevestigd in de voormalige Baudeloabdij.

Benau was in het bijzonder geïnteresseerd in de taalkunde. In 1809 publiceerde hij een Dictionnaire français~flamand et flamand-français die lange tijd gebruikt zou worden in de Vlaamse scholen. Hij was een der eerste leden van een Gentse maatschappij die de studie van de letterkunde aanmoedigde. Met enig succes schreef hij ook liederteksten en gedichten. In 1811, ter opluistering van de installatie van de Gentse loge Le Septentrion, toen gevestigd in de Kriekerijstraat, schreef hij twee teksten van vrijmetselaarsliederen die op muziek werden gezet door Ots en Devigne. Meerdere gedichten van hem werden opgenomen in de Annales belgiques des sciences, arts et littératures van 1818 en 1821. Daarbij horen o.m. drie nabootsingen van epigrammen; het derde en belangrijkste daarvan was La mort et l'empirique, gericht tegen de dood en de dokters. Veel van Benaus teksten getuigden van eenzelfde verwerping van de bastaarden van de wetenschap, de charlatans en kwakzalvers. Getroffen door een ongeneeslijke ziekte kon Benau zijn versie van La mort... niet geheel afwerken; het epigram werd na zijn dood voltooid door Norbert Cornelissen (zie aldaar).

[Daniël van Ryssel & Frans Heymans]

Over Pierre Benau:

• C[onstant] F[idèle] A[rmand] Piron: Benau, Joseph [sic], in: Algemeene levensbeschryving der mannen en vrouwen van België (..) sedert de eerste tyden tot den dag van heden (1860-1862), p. 25 basiswerk [Basiswerk (1860) en Byvoegsel (1862) in één band, maar apart gepagineerd]; Piron vermeldde in de titel als voornaam “Joseph” (= de vader van Pierre) maar zijn biografische nota gaat wel degelijk over Pierre Benau
• Edmond de Busscher: Benau, Pierre, in: Biographie nationale de Belgique, t. 2 (1868), kol. 152, zie ook op internet: http://fr.wikisource.org/wiki/Biographie_nationale_de_Belgique/Tome_2/BENAU,_Pierre
• Prosper Claeys: Mémorial de la Ville de Gand, 1792-1830 (1902), p. 261 & 277-278
• Daniël van Ryssel: Pieter Benau, in: Daniël van Ryssel: 175 vergeten Gentse schrijvers (2009), p. 12