De zeven-jaerige ronde van Pier-la-la

De zeven-jaerige ronde van Pier-la-la, binnen de stad Gend : historische vertellingen voor het jaer 1821 (1821)

Anoniem negentiende-eeuws straatlied (gepubliceerd in het tijdschrift Gentsch museum, jrg. 1 (1895-1896), afl. 10, p. 146-151), dat een van de vele versies is van een lied dat als tekst reeds voorkwam omstreeks 1670.

Het bekendste Pierlalalied met de beginregel Komt hier al’ by, aenhoort dees klucht, bestaande uit vierentwintig strofen, was (door het inlassen van Franse woordjes) een vrolijke, moraliserende ballade. De verhaalkern is dat Pierlala na het verkwisten van de erfenis van zijn ouders sterft maar als bij wonder vrijwel onmiddellijk daarna verrijst. Hij verzoent zich met zijn vrouw en zijn vrienden en leidt ten slotte een vreedzaam leven. Jaarlijks wordt dit verhaal nog uitgebeeld tijdens een folklorestoet in het Oost-Vlaamse Ursel (deelgemeente van Knesselare). De melodie van het populaire lied is onder meer ook vereeuwigd door de Nederlandse cabaretier Freek de Jonge, op een cd De kist van Pierlala : straatliederen uit het geheugen van Nederland (2004).

In een meer politieke “Gentse” versie houdt de verrezen Pierlala de feestvierende Gentenaars in negentien strofen een spiegel van de geschiedenis van Gent voor. Vooral de Franse periode (begin 19de eeuw) en het afwenden van het Napoleontische gevaar (Napoleon is “een grooten oorlogs-man”) met de hulp van Rusland (den kozak), Pruisen en andere bondgenoten, krijgen veel aandacht in het volkslied. Ten slotte houdt Pierlala een pleidooi voor vrede en arbeid (“De Nyverheid is ’t staets-gewin”) binnen een Verenigd Koninkrijk der Nederlanden (dat standhield vanaf 1815 tot de Belgische onafhankelijkheid in 1830).
Pierlala leeft ook vandaag verder in de pop Pierke Pierlala (alias poppenspeler Luk de Bruycker), die vooral uitmunt in zijn satirisch commentaar op Gentse politici en gebeurtenissen.

[Joël Neyt]

Over Pierlala:

• M.F. van Wesemael: Het lied van “Pierlala sa sa”, in: Volkskunde 72 (1971), p. 234-257
• Martine de Bruin: Pierlala : de vele wedergeboorten van een lied, in: Literatuur 21 (2004) 3, p. 26
• Internet: http://www.meertens.nl/lied