EINHART

(bij Mainz circa 770 - 14.03.840)

Duits schrijver en raadgever van keizer Karel de Grote (742-814). Andere schrijfwijzen van zijn naam zijn Einhard, Eginhart en Einhardus.
Vita Caroli Magni, zijn korte in het Latijn geschreven biografie over de zogenaamde “vader van de Europese eenwording”, werd beschouwd als de beste levensbeschrijving uit de Middeleeuwen. Hoewel Einhart in zijn lofbetuigingen aan de keizer niet altijd historisch correct is, bevat de vlot leesbare biografie waardevolle gegevens uit de eerste hand over de politieke en militaire bedrijvigheid en over het privé-leven van Karel de Grote. In 1999 verscheen de tekst in het Nederlands onder de titel Het leven van Karel de Grote, vertaald en toegelicht door de classicus Patrick de Rynck.

Einhart en Gent

Dankzij Lodewijk de Vrome, opvolger van Karel de Grote, werd Einhart na 814 lekenabt (dit was de belangrijkste leidinggevende functie) van de Sint-Baafsabdij en de Sint-Pietersabdij (vroegere benaming: Blandinium). Hij zorgde voor een tijdelijke bloeiperiode van beide abdijen. Volgens geschreven bronnen heeft Einhart tussen 819 en 839 herhaaldelijk verbleven in Ganda (de vroegere benaming van de Sint-Baafsabdij). Ook het begin van de cultus van Sint-Bavo, wiens relieken in het Gandaklooster bewaard en vereerd werden, dateerde uit die tijd.

Er is ook een onrechtstreeks verband tussen Einhart en Gent. Einharts biografie bevat namelijk een korte episode over een militaire nederlaag van Karels leger tegen de Basken, in de Pyreneeën in 778. Onder de talrijke gesneuvelden bevond zich ook een zekere Roeland, markgraaf van Bretagne. Deze figuur werd later beroemd door het Oudfranse Chanson de Roland (1070), dat ook in het Middelnederlands vertaald werd. Dit middeleeuwse heldenlied lag aan de basis van de benaming van de eerste Gentse stadsklok, Klokke Roeland (in 1314 gegoten). Nog later inspireerde de stormklok Albrecht Rodenbach tot het schrijven van zijn populaire gedicht Klokke Roeland (1877), dat nog steeds door vele Gentenaars bij feestelijke gebeurtenissen gezongen wordt.

De naam van de biograaf van Karel de Grote is in 2003 vereeuwigd door de oprichting van het Einhard-Instituut, een onderzoekscentrum voor middeleeuwse studies van de Gentse universiteit.

[Joël Neyt]

Over Einhart:

• L. Machielsen: Einhart, in: Moderne encyclopedie van de wereldliteratuur (1980-1984) dl. 3, p. 103
• Georges Declercq (redactie): Ganda en Blandinium : de Gentse abdijen van Sint-Pieters en Sint-Baafs (1997)
• Internet: http://www.einhard.ugent.be