11 September [1914]. Op straat durf ik het [dagblad] niet te ontplooien (…) Dat ik het op zak heb, is voor mij het bewijs dat Gent niet is ingenomen.
Poëzieroute Gent
(Gent, 17-10-2000)
De stad Gent herdacht 500 jaar na zijn geboorte Keizer Karel (Karel V, °Gent, 1500). Het internationaal gerenommeerde Stedelijk Museum voor Actuele Kunst (SMAK) kreeg in 2000 eindelijk een eigen gebouw. Naar aanleiding van dat Keizer Kareljaar en de opening van het SMAK werd op 17 oktober 2000 in de Gentse binnenstad een permanente poëzieroute ingewandeld. Initiatiefnemers waren Motte Claus van de Gentse literaire kroeg Hotsy Totsy, het Poëziecentrum en de vzw Honest Arts Movement (HAM).
De stedelijke werkgroep Kunst In de Publieke Ruimte (KIPR) en het Gentse Poëziecentrum vullen de route inhoudelijk in; de Dienst Monumentenzorg staat in voor het fysieke beheer. Als cultureel alternatief voor de dominant in het stadsbeeld aanwezige P(arkeer)-route, vertrekt de Gentse Poëzieroute aan het Toreken op de Vrijdagmarkt (Poëziecentrum) en loopt ze door de historische stadskern zuidwaarts naar het SMAK in het Citadelpark.
De gedichten werden in het straatbeeld geïntegreerd; ze werden aangebracht op gevels en kaaimuren, in publieke parken en tuinen. Ze zijn afkomstig van Vlaanderens bekendste dichters: Hugo Claus, Guido Gezelle, Stefan Hertmans, Roland Jooris, H.C. Pernath, Paul Snoek, Miriam Van hee, Karel van de Woestijne, Paul van Ostaijen en de Gentse Nobelprijswinnaar Literatuur, Maurice Maeterlinck.
Zes gedichten (van Benno Barnard, Roel Richelieu van Londersele, Willie Verhegghe, Gust Gils, Lut de Block en Marcel van Maele) zijn door HAM uitgewerkt in een plastisch concept en op locaties geplaatst die symbool staan voor de schending of verdediging van de mensenrechten.
Sinds de opening is de route licht gewijzigd. Door de verhuizing van het Poëziecentrum van de Hoornstraat naar de Vrijdagmarkt werd het startpunt een stuk noordwaarts verlegd en werd de Gentse Poëzieroute een tweede keer officieel ingewandeld op 12 juli 2003. De route wordt definitief voltooid met gedichten van Ramsey Nasr, Remco Campert, Lucebert, Paul Rodenko, Herman de Coninck, Hendrik Marsman, Mark Braet en Jan van der Hoeven.
De Gentse stedelijke jeugddienst Graffiti lanceerde daarnaast in mei 2000 nog een Jongerenpoëzieroute (zie aldaar).
De Poëzieroute kan individueel of in groep worden gewandeld of gefietst. Bij het Poëziecentrum (Vrijdagmarkt 36) kunnen ook begeleide wandelingen aangevraagd worden.
[Jean-Paul den Haerynck]
Over de Gentse Poëzieroute:
- Gentse poëzieroute (kaartenboekje, 2000) en plooifolder
- Rudy Pieters, ‘Na de P-route de Gentse Poëzieroute’, in: De Morgen, 24-04-1999
- www.poëziecentrum.be
- Meer poëzie in de openbare ruimte in Gent via www.poeziecentrum.be/poezieroute en straatpoezie.nl