De Vriese, Lodewijk

(Gent, 08.10.1848 - Gent, 15.04.1932)

Gents volkschrijver, folklorist en journalist. Vanaf zijn 15 werd hij notarisklerk. Daarna werkte hij bij het gemeentebestuur van Evergem en vervolgens bij het provinciebestuur van Oost-Vlaanderen waar hij ontslag nam omdat hij niet aan zijn radicaalliberale en antiklerikale ideeën wou verzaken. Zijn eerste aanvaring met de kerk kwam er na de publicatie van een brochure waarin hij de priesterheerschappij aanviel en Christus gewoon een groot wijsgeer noemde.
In 1875 startte hij een drukkerij-uitgeverij en gaf hij zijn eerste weekblad, De Meetjeslander, uit. Drie jaar lang was hij beheerder van de krant La Flandre libérale. Tevens drukte hij advertentie- en publiciteitsbladen en richtte het Agence de publicité des deux Flandres op. Twee jaar na de liberale verkiezingsnederlaag in 1884 moest hij zijn drukkerij opdoeken. Hij legde zich dan toe op het organiseren van talrijke tentoonstellingen; de meest succesrijke daarvan was de Provinciale tentoonstelling van Oost-Vlaanderen in 1899, in het park van Gent.
In samenwerking met andere journalisten (o.m. Gustaaf D’Hondt) richtte hij in 1898 Gent Voorwaarts - Gand en Avant op, een tweetalig geïllustreerd maandblad voor kunst en literatuur. Tijdens de Eerste Wereldoorlog was hij in Gent secretaris van het Steun- & Voedingskomiteit. In 1918 werd hij blind.

L. de Vriese en Gent

Tijdens zijn periode als notarisklerk logeerde hij bij een tante in de Stoppelbergstraat. In november 1874 verhuisde hij naar de Pollepelstraat en in 1897 vestigde hij zich als letterkunde-uitgever aan de Coupure.

Hij schreef een reeks literair-folkloristisch werken, gewijd aan Gent en aan Gentse figuren. We vermelden: Gentsche spreekwoorden en gezegden (1891), Een wandelingsken in ’t ronde van Gent (1916), Zwart Polleke : herinneringen uit mijnen schoonen jongen tijd (1923), Onder de wekkeringe : een reesem brokskens Gentsch leven voor ’t volk bijeengegaard (1925) en Onder de draeke : een tweede reesem brokskens Gentsch leven voor ’t volk bijeengegaard (1928).
Biografische werken waren De volksdichter Napoleon Destanberg herdacht (1916) en De volkszanger Karel Waeri herdacht (1920).
In het voorwoord van Gentsche spreekwoorden en gezegden lichtte hijzelf de reden van deze publikatie toe: “Ons doel: den onbetwistbaren rijkdom van ons dialect – door voorbeelden, rechts en links geplukt – bewijzen; de liefde tot de Gentsche spraak (...) wakker houden, en dan ook de liefde tot de vlaamsche moederstad, de stad van de schuune myskens, den uitzet en de lekkekoekee”.
In Onder de wekkeringe beschrijft hij o.m. zondagse wandelingen buiten de poorten van Gent en is ook het bekende De lochte Genteneirs van Karel Lybaert (1854-1922) opgenomen.

[Stephane Roelens]

Over L. de Vriese:

Gustaaf D’hondt: Lodewijk de Vriese (1927)
Lodewijk de Vriese, bio- en bibliographische studie, met een keur uit zijn werken, in: Oost-Vlaamsche Zanten, jrg. 6 (1931), nr. 1, p. 1-40
Lutgart Huvenne: Proeve tot typologie van de 19de eeuwse Gentse journalist, (1973) Onuitgegeven licentiaatverhandeling, raadpleegbaar in het Liberaal Archief (LIBAR) te Gent, zie p. 210-234
Rosa Matthys: Biografie van Lodewijk de Vriese, (1978). Onuitgegeven licentiaatsverhandeling, raadpleegbaar in het Liberaal Archief (LIBAR) te Gent
Documentatiemap in de Stedelijke Openbare Bibliotheek Gent
Lodewijk de Vriese, in: Frederiks, J[ohannes] G. en Van den Branden, J[osef]: Woordenboek der Noord- en Zuidnederlandsche letterkunde (1892). Zie ook internet: http://www.dbnl.org/tekst/bran038biog01_01/bran038biog01_01_4426.php