…les quartiers ouvriers, pauvres et sales, riches d'une beauté si sévère, et sur le Quai aux Herbes (…) les plus belles maisons des marchands du monde.

Robert Brasillach (1933)

Terug naar index

LYBAERT, KAREL (1854-1922)

(Gent, 29.03.1854 - Gent, 28.08.1922)

Gentse journalist, dichter, essayist en kunstcriticus, katholiek politicus, overtuigd Vlaming.
Over zijn opleiding blijkt weinig geweten. Wel dat hij zich, tijdens zijn Franstalige humaniorastudies door zelfstudie toelegde op de Nederlandse taal.

Beroepshalve staat hij bij de Gentse Bevolkingsdienst achtereenvolgens geboekstaafd als bediende, opsteller van het Fondsenblad, dagbladschrijver, eigenaar en gemeenteraadslid (verkozen in 1903).
Hij was betrokken bij de Vlaamse Beweging, medestichter van de Bond der Katholieke Vlaamse Drukpers (1893), voorzitter van de Belgische Persbond in Oost-Vlaanderen en lid van het (neutrale) Nationaal Vlaams Verbond. Tevens werkte hij mee aan talrijke tijdschriften, o.m. De Gentenaar (waarvan hij van 1887 tot 1922 hoofdredacteur was), Het Fondsenblad (waarin hij over kunst schreef), De Vlaamsche Kunstbode, Nederlandsche Dicht- en Kunsthalle, Het Belfort en Dietsche Warande.
Hij was bestuurslid van de Gentse afdeling van het Davidsfonds en secretaris (en later ondervoorzitter) van de Snellaertkring.

Reeds op jonge leeftijd publiceerde hij enkele gedichten, o.m. ’s Vlamings tien geboden. In een Vlaanderen-nummer uit 1914 van het tijdschrift Neerlandia publiceerde hij Het Nederlandsche Tooneel in Vlaamsch België.

K. Lybaert en Gent** **

Hij werd geboren in de Heilige-Geeststraat. In 1862 verhuisde hij met zijn ouders naar de Regnessestraat [= van de Sint-Jansstraat naar de Toevluchtstraat]. In 1882, na zijn huwelijk, trok hij naar de Lange Violettenstraat, in 1892 naar de Dierentuinlaan en in 1911 naar de Gustaaf Callierlaan.

Hij was bijzonder actief in het Gentse katholieke culturele verenigingsleven, o.m. als organisator van plaatselijke verenigingen, tentoonstellingen, stoeten, landdagen, feesten e.d. [zie hierover Gustaaf Dhondt).
Naar aanleiding van zijn 35-jarig lidmaatschap van de Vlaamse Beweging, werd hij op 10 februari 1910 gehuldigd in het Casino te Gent. Gustaaf Dhondt schreef toen over hem “Tot de populairste personen onzer stad behoort ontegenzeglijk de heer Karel Lybaert...” en “... de man die zich op zoo menig gebied wist verdienstelijk te maken en in zulke ruime mate de sijnpatie zijner medeburgers, partijgenooten en andersdenkende kon verwerven”. Bij die gelegenheid schreef A.V. Bultynck een gedicht over hem (zie Fragmenten) en werd hem een borstbeeld (van de hand van beeldhouwer Theo Soudeyn) aangeboden.
Karel Lybaert werd begraven in Sint-Amandsberg, op Campo Santo, park B, kelder 158 bis.

Opm. Deze Karel Lybaert is niet te verwarren met de Gentse (meester)kleermaker en auteur van de novellen Ursula en Staes de nachtwaker, die leefde van 1818 tot 1901.

[Frans Heymans]

Over K. Lybaert:

  • Huldeblijk aan Karel Lybaert (...) : feestalbum (1910)
  • R. Millecam: Karel Leybaert, in De Vlaamsche kunstbode, jrg. 25 (1895), p. 531-535
  • Gustaaf Dhondt: Karel Lybaert, in: Het Morgenrood, jrg. (1921-1922), p. 128-130 en 169-170
  • Lybaert Karel, in: A[ndré[ Capiteyn en J[ohan] Decavele: In steen en brons : inventaris van waardevolle grafmonumenten en portretgalerij... (1981), p. 290-291
  • Karel Lybaert, in: Luc Lekens en Johan Decavele: Het Campo Santo in 131 levensverhalen (2001), p. 83-84